ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการแปล

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการแปล

ความสำคัญของการแปล

เนื่องจากในปัจจุบันภาษาอังกฤษเป็นภาษาที่ใช้ในการเดินทาง การศึกษา ภาษาอังกฤษมีความสำคัญเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  จากการที่การคมนาคมสื่อสารเจริญรุดหน้าไปมาก คนต่างชาติต่างภาษาในโลกได้มีการติดต่อกันมากขึ้นทุกวัน การแปลจึงทวีความสำคัญมากขึ้นเนื่องจากประเทศไทยมีการติดต่อกับต่างประเทศในวงการต่างๆมากขึ้น

การใช้ภาษาต่างประเทศในหน่วยงานต่างๆที่เพิ่มขึ้นทุกที ปรากฏว่าภาษาอังกฤษมีปริมาณการใช้มากที่สุด ทั้งนี้เพราะ

            1.หน่วยงานต่างๆได้ขยายปริมาณ

            2.มีการติดต่อกับชาวต่างประเทศเพิ่มขึ้น

            3.มีตำรา เอกสารภาษาอังกฤษซึ่งเป็นแหล่งวิทยาการหลายสาขา

การแปลในประเทศไทย

การแปลในประเทศไทยเริ่มมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ส่งโกษาปานไปเฝ้าพระเจ้าหลุยแห่งประเทศฝรั่งเศส จึงมีการฝึกนักแปลประจำราชสำนัก มีการแปลเอกสารต่างๆในการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

การแปลทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ผู้แปลจะต้องเป็นกลุ่มของผู้เชี่ยวชาญทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และมีนักภาษาด้วย เพื่อป้องกันการใช้ภาษาวิบัติ และอีกประการหนึ่งการแปลมีปัญหาอยู่มากเนื่องจากขาดความรู้เรื่องพื้นฐานทางวัฒนธรรม (Cultural   background) ผู้แปลจะต้องติดตามวิชาการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตลอดเวลา ศัพท์บางคำ หาคำเทียบในภาษาไทยไม่ได้จริงๆ

การสอนแปลในระดับมหาวิทยาลัย

การสอนแปลในระดับมหาวิทยาลัยเป็นการสอนไวยากรณ์ และโครงสร้างของภาษา การใช้ภาษา รวมทั้งการอ่านเพื่อความเข้าใจ

การแปลคืออะไร

การแปลคือ การถ่ายทอดความคิดจากภาษาหนึ่งไปยังอีกภาษาหนึ่ง

คุณสมบัติของผู้แปล

            1.รู้ลึกซึ้งในเรื่องภาษา

            2.รักการอ่าน ค้นคว้า

            3.มีความอดทน มีความพยายามที่จะปรับปรุงแก้ไข

           4.มีความรับผิดชอบ รู้จักใช้ความคิดของตนเอง

วัตถุประสงค์ของการสอนแปล

           เป้าหมายที่สำคัญของการสอนแปล คือ การฝึกเพื่อผลิตนักแปลที่มีคุณภาพให้ออกไปรับใช้สังคมในด้านต่างๆ

การแปลที่ดีจะต้องมีหลัก 3 ประการ

          1.เป็นการแปลที่ตรงกับต้นฉบับทุกประการ

          2.ใช้ภาษาที่ตรงกับต้นฉบับ และเข้าใจวามคิดและพฤติกรรมของผู้เขียนต้นฉบับ

          3.ในการแปลต้องเป็นธรรมชาติและดูง่าย

 บทบาทของการแปล

  ผู้แปลในฐานะที่เป็นตัวกลางในการส่งสารจึงมีบทบาทสำคัญมาก เพราะผู้แปลจะต้องเป็นตัวกลางระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร ซึ่งในการส่งสารแบบนี้จะต้องประสบกับความแตกต่างทั้งในด้านการใช้ภาษา ความรู้ อาชีพ สังคม วัฒนธรรม และขนบธรรมเนียม ประเพณี

คุณสมบัติของนักแปล

                คุณสมบัติของนักแปลจะต้องมีคุณสมบัติ ความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ เช่น

มีใจรักงานแปล รักการอ่าน มีความรอบรู้อย่างกว้างขวาง มีความคิดสร้างสรรค์และมีจิตนาการ มีความสามารถในการแบ่งขั้นตอนในการแปล เป็นต้น

ลักษณะงานแปลภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยที่ดี

            1.ภาษาไทยที่ใช้ในงานแปลนั้นมีลักษณะเป็นธรรมชาติ ไม่ติดสำนวนฝรั่ง ปรับให้เป็นสำนวนไทยตามที่ใช้กันโดยทั่วไป ใช้ศัพท์เฉพาะสาขา

               2.สามารถนำต้นฉบับภาษอังกฤษมาเทียบเคียงกับคำแปลภาษาไทยได้ เน้นความชัดเจนของภาษาเป็นสำคัญ

               3.ใช้การแปลแบบตีความ แปลแบบเก็บความเรียบเรียงและเขียนใหม่ ไม่แปลแบบคำต่อคำ

การให้ความหมายในการแปล

การส่งสารโดยวิธีการแปลเป็นภาษาแม่ของตน การให้ความหมายมี  2 ประการ คือ

              1.การแปลที่ใช้รูปประโยคต่างกันแต่มีความหมายย่างเดียวกัน

        2.การตีความหมายจากบริบทของข้อความต่างๆ อาจจะดูจากสิ่งของ รูปภาพ การกระทำตลอดจนสถานภาพต่างๆ

 การแปลกับการตีความจากบริบท

ความใกล้เคียง (Context) และความคิดรวบยอด (Concept) ไม่ใช่แปลแบบให้ความหมายเดียวกันในรูปประโยคที่ต่างกัน ( paraphrasing) แต่ให้ดูสถานภาพที่เป็นอยู่ของข้อความ เช่น It is possible to show a picture of a “dog”  or a “dove” เป็นที่น่าสังเกตว่ารูปภาพจะต้องมีความหมายของสิ่งของที่แตกต่างกันต่อคนที่แตกต่างกัน ความหมายจากความรอบข้างหรือบริบทของข้อความ (context) เป็นรูปนามธรรม ซึ่งนักภาษาศาสตร์ประยุกต์ยอมรับกัน ดังนั้นผู้แปลจึงต้องทำให้นามธรรมนั้นออกมาเป็นความคิดรวบยอดจากรูปภาพและสามารถสรุปความหมายออกมาได้ ในกรณีของคำว่า dove สามารถหาความหมายได้ตามหลักอรรถศาสตร์ ผู้แปลอาจนึกถึงนก เมื่อเห็นคำว่า dove

การวิเคราะห์ความหมาย

         สิ่งที่จะต้องนำมาวิเคราะห์ความหมาย คือ องค์ประกอบ ความหมายและรูปแบบ และประเภทของความหมาย

ประเภทของความหมาย

 มี 4 ประเภท

        1.ความหมายอ้างอิง คือ ความหมายโดยตรง เช่น ช้าง  คน ภูเขา เป็นต้น

        2.ความหมายแปล คือ ความรู้สึกทางอารมณ์ของผู้อ่าน ผู้ฟัง อาจเป็นในทางบวกหรือลบก็ได้

        3.ความหมายตามบริบท คือ รูปแบบหนึ่งๆของภาษาอาจจะมีความหมายได้หลายความหมาย

        4.ความหมายเชิงอุปมา คือ เป็นความหมายที่เกิดจากการเปรียบเทียบทั้งการเปรียบเทียบโดยตรงหรือโดยนัย

การเลือกหนังสือที่จะแปล

         1.เป็นเรื่องที่เลือกเฟ้น

         2.เรียบเรียงให้ถูกต้องทันกับสากล ตลอดจนความละเมียดละไมลึกซึ้งในภาษา

         3.ใช้ภาษาที่แปลอย่างถูกต้อง

        ดังนั้น การแปลที่ดีจะต้องถ่ายทอดความหมายของต้นฉบับได้อย่างถูกต้อง สวยงาม จนกระทั่งผู้อ่านไม่รู้สึกว่าตนกำลังอ่านสำนวนแปล ผู้แปลจะต้องมีศิลปะที่จะซ่อนเร้นร่องรอยของการแปลไว้อย่างมิดชิด